BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI

ŞİNASİ(1828-1871)


1.Tanzimat Edebiyatının kurucusu ve öncüsüdür.
2.Divan Edebiyatı kasidelerine, nesnel bir içerik kazandırmıştır.Şiirlerinde, “insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokratik haklar” gibi yeni konular ve kavramlar üstünde durmuştur. 
3.”Şair Evlenmesi” adlı üç birlik kuralına uyan, tek perdelik töre komedisi ile, ulusal tiyatromuzun izleyeceği yolu vurgular.Bu tiyatroda Batı tiyatrosu tekniği ile geleneksel halk tiyatrosu öğeleri kaynaştırılmıştır. Noktalama işaretleri ilk kez bu eserde kullanılmıştır.
4.Şinasi, klasisizmin etkisinde kalmıştır.Batı edebiyatından şiir ve La Fontaine’den fabl çevirileri yapmıştır.

Yapıtları : Şair Evlenmesi (tiyatro), Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkar (gazete), Durub-u Emsal-i Osmaniye (atasözü derleme), Tercüme-i Manzume (çeviri şiir) 

 

NAMIK KEMAL(1840-1888)

1.Tanzimat döneminin en önemli düşünce, sanat ve siyaset adamıdır.

2.Gençliğinde Divan Edebiyatı tarzında şiirler yazmış, Avrupa’ya gittikten sonra yeni edebiyatı benimsemiş ve o yolda ürünler vermiştir.

3.Şiirleri biçim bakımından eski, konu bakımından yenidir.Yurt, ulus, özgürlük gibi konuları işlemiştir.Ayrıca şiirlerinde mücadeleci teni bir insan tipi yaratmıştır.

4.Tiyatroyu “eğlencelerin en faydalısı” olarak nitelemiş, halkın eğitilmesinde okul gibi görmüş, sahne dili ve tekniği yönünden başarılı yapıtlar vermiştir.
Yapıtları : Şiirleri kitap olarak yayınlanmamıştır.Vatan Yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celalettin Harzemşah, Kara Bela (tiyatro); İntibah (Sergüzeşt-i Ali Bey, Son Pişmanlık), Cezmi (roman); Tahrib-i Harabat, Takip (eleştiri); Hürriyet, İbret (gazete); Osmanlı Tarihi (tarih) 

ZİYA PAŞA(1825-1880)
1.Edebiyatımızın Batılılaşma konusunda çelişkili görüşler savunmuş, ‘Şiir ve İnşa’ makalesinde, asıl edebiyatımızın ‘Halk Edebiyatı’ olduğunu belirtirken, ‘Harabat’ adlı Divan Edebiyatı antolojisinin önsözünde ise Divan Edebiyatını övmüştür.
2.Asıl ününü Terkib-i Bent manzumesiyle kazanmış, bu manzumedeki betitlerin çoğu, halk arasında atasözü gibi yayılmıştır.

3.Şiirlerini aruz ölçüsüyle yazan Ziya Paşa’nın bir de hece ölçüsüyle yazdığı türküsü vardır.


Yapıtları : Eşar-ı Ziya, Külliyat-ı Ziya Paşa (ölümünden sonra yayımlanan şiirleri) ; Zafername (yergi); Harabat (3 cilt, antoloji); Rüya, Veraset mektupları (Siyasal yazı); Defter-i A’ mal (anı)...